Topptur i Leirdalen

Topptur nummer to gikk til Leirdalen der vi tok det eit steg vidare og la fokuset på snø og snøforhold. Noko av det viktigaste å ha kontroll på når ein skal på tur er kva type snø ein står ovanfor. Har det vore store endringar i temperaturar og nedbør som vil ha betydeleg påvirkning på snødekket der ein skal på tur? Det er viktig å vite kva ein står ovanfor, slik at ein kan ta val på førehand ut i frå dette. I dette innlegget skal eg ta for meg korleis ein kan sjekke om snøforholda er stabile basert på ulike testar.

SNØSTABILITETSTEST

Når det gjeld stabilitetstest så er det ikkje bare ein måte ein kan grave den på, vi har fleire forskjellige. Eg skal ta for meg fire ulike metodar.

SNØPROFIL

Bilde frå google

Det å grave ein snøprofil vil seie å grave eit snitt i snødekket for å kunne lese av dei ulike snølaga mellom bakken og overflata for å kunne seie noko om stabiliteten. Ein snøprofil skal gravast over tregrensa og ein bør finne ein testplass som er så lik som mogleg på det området ein har tenkt å køyre ned med tanke på bratthet og himmelretning. Når ein skal gjennomføre ein stabilitetstest må henget vere minimum 30 grader, men for at det skal vere trygt må ikkje henget vere meir enn 5 meter høgt for å unngå skredfarlige situasjonar (Horgen, 2010, s. 215). 

Bilde frå google

SPADEPRØVA

Snøprofilen viste oss lagdelinga i snøen, men for å skjønne korleis glidesjiktet fungerer i praksis er vel vi å bruke ulike stabilitetstestar for å trigge dei svake laga i snøen. Den fyrste er spadeprøva som utførast på fylgjande måte: Grav ei søyle som ein frigjer i begge kantane og bak ved hjelp av til dømes ei snøsag. Så set ein ein spade loddrett i bakken i bakkant. Dersom det ikkje skjer noko når ein set det ned i snøen kan ein sakte begynne å dra skaftet mot seg. Dersom det er eit svakt lag vil blokka skli ut når dette svake laget ikkje lenger klarer å halde igjen dei kreftene som blir lagt på snødekket (Horgen, 2010, s. 219). 

RUTSJBLOKK-METODEN

Bilde frå google

Når ein skal grave ein rutsjblokk-test vil ein grave ut ein snøprofil som er 2,5 meter breid og 1,5 meter djup. Så grigjerast blokka på sidene ved å grave vekk snøen i ca. spadebreidde. Deretter tar ein eit taug til å frigjere blokka i bakkant. Deretter skal ein belaste blokka gradvis. Dei ulike trinna er:

1. Ved utskjering, ingen tilleggsbelastning 
2. Når ein skiløpar forsiktig beveger seg inn på blokka
3. Skiløparen gjer ein gyngande bevegelse utan å løfte hæl eller ski
4. Skiløparen hoppar ein gong og landar sama stad
5. Skiløparen hoppar ein gong til på sama stad
6. Hopp utan ski på sama stad
7. Ingen av dei foregåande trinna forårsaka reint brudda

Dei ulike belastningane vil gi ein indikator på kor svakt eller stabilt snødekket er (Horgen, 2010, s. 221-222).

Bilde frå google

KLAPPTESTEN

Klapptesten gjennomførast på ei søyle som er omlag 25x25 cm. Det same gjeld her som med dei andre testane, ein må frigjera søyla både på sidene og bak. Så tar ein å belastar profilen ved å slå med flat spade og aukar gradvis belastninga til det går eit brudd i snølaga. Denne testen gir oss ein peikepinne på kor dei svake laga befinn seg akkurat der testen blir tatt og kor svake dei er.

Ved bruk av dei ulike stabilitetstestane er det viktig å sei til den gruppa ein har med seg at dei ulike testane ikkje kan brukast for å fastslå stabiliteten i snødekket 100% (Horgen, 2010, s. 222).

Kjelder:

Horgen, A. (2010). Friluftslivsveiledning vinterstid. Kristiansand: Høyskoleforlaget.

Bildekjelder:

Klapptest: 
https://www.google.no/search?q=rutsjblokk-metode&rlz=1C5CHFA_enNO575NO575&espv=2&biw=1309&bih=620&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=avJhVcC0Bar6ywPc1YIw&ved=0CAYQ_AUoAQ#tbm=isch&q=spadetest&imgrc=EkFtKfSRB6qNUM%253A%3BnKBh_SnbSUGcxM%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.fossenfriluft.no%252Fwp-content%252Fuploads%252F2014%252F07%252Fspadetest.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.fossenfriluft.no%252Fskredkurs-132-og-222%252F%3B550%3B733

Rutsjblokk-metoden:

https://www.google.no/search?q=rutsjblokk-metode&rlz=1C5CHFA_enNO575NO575&espv=2&biw=1309&bih=620&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=avJhVcC0Bar6ywPc1YIw&ved=0CAYQ_AUoAQ#tbm=isch&q=rutsjeblokk+sn%C3%B8&spell=1&imgrc=HfmJ794v2l6RZM%253A%3BJVz458bHwZDb7M%3Bhttps%253A%252F%252Fscontent.cdninstagram.com%252Fhphotos-xaf1%252Ft51.2885-15%252Fe15%252F10537944_443002692542459_256288605_n.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Ftagsrc.com%252Fskredkurs%3B640%3B640

Spadeprøve:

https://www.google.no/search?q=spadepr%C3%B8ve&rlz=1C5CHFA_enNO575NO575&espv=2&biw=1309&bih=620&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=SfJhVY_0Oci2ygP3vYGgDQ&ved=0CAcQ_AUoAg#imgrc=A0xdYrF6BUPrFM%253A%3BZv1EcbY8lEoB-M%3Bhttp%253A%252F%252Fcutc.org.nz%252Fimages%252Favalanche-pit.gif%3Bhttp%253A%252F%252Fcutc.org.nz%252Favalanche.php%3B224%3B187

Snøprofil:

https://www.google.no/search?q=sn%C3%B8profil&rlz=1C5CHFA_enNO575NO575&espv=2&biw=1309&bih=657&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=7vFhVfPsBYi1ygPP1oPYDw&ved=0CAYQ_AUoAQ#imgdii=9bclhtNh6ArqWM%3A%3B9bclhtNh6ArqWM%3A%3BjBwFVubV26y1MM%3A&imgrc=9bclhtNh6ArqWM%253A%3BMN7aX-n3Tg5MeM%3Bhttp%253A%252F%252Fg.api.no%252Fobscura%252FAPI%252Fimage%252Fr1%252Fescenic%252F478x1000r%252F20131021153053%252F%252Farchive%252F05146%252FSn_profil_2_5146552a.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.nordlys.no%252Fnyheter%252Farticle6934258.ece%3B478%3B317